Senin, 05 April 2010

Perempuan di Sepotong Sore*



Tema :sudahkah perempuan merdeka hari ini?

Sudahkah perempuan merdeka hari ini?ketika mereka masih dikungkung dengan cara berpikir laki-laki (patriarkis). Musuh mereka bukan hanya sekedar hal-hal yang nampak, namun sesuatu yang ada di baliknya, misalnya penciptaan image wanita cantik guna lakunya produk. Berapa wanita yang kini memakai pemutih, meluruskan rambut, operasi wajah, atau pantat agar dikatakan cantik?

Hari ini banyak perempuan dengan lantang menyerukan suaranya, tapi sungguhkah perempuan sudah merdeka?

I : wanita adalah konco wingking, manut sama suami

II :penggosip, tidak tahu apa yang ia katakan

III : perefleksi, sudahkah perempuan merdeka hari ini?

IV :wanita adalah pemimpin, wanita harus lebih berkuasa daripada pria

V : pragmatis, malas berpikir panjang. Menganggap wanita IV terlalu kebablasan.

VI : wanita menarik, penggoda

Mbah surati : wanita berusia 70 tahun. Asli Surabaya. Buta huruf.Paling tua di antara ibu-ibu yang lain, namun demikian sering dijadikan bahan guyonan karena tingkah laku dan cara bicaranya yang terkadang lucu. Beranggapan bahwa wanita ialah konco wingking, manut sama suami.

Nunung : ceplas-ceplos. asal Surabaya juga. beranggapan bahwa wanita adalah pemimpin harus lebih berkuasa daripada pria.

Fina :usia 27 tahun. Asli Jakarta. Menikah di usia dini dan kini telah bercerai dan menjanda baru 2 bulan. Cerai karena suaminya selingkuh. Nyolot. Suka nggosip. Tidak tahu apa yang dia katakan. Belum punya pekerjaan selepas ditinggal suaminya.

Yu Dah :Asal bekasi tapi sudah lama di jogja. Pragmatis. Malas berpikir panjang. Tidak banyak bicara. Hidup adalah untuk cari uang. Punya warung/ angkringan yang jual nasi bungkus dan gorengan. Selalu beranggapan bahwa

dinda :keponakan Yu Dah. Membantu tantenya di warung. Numpang di rumah tantenya karena orang tuanya tinggal di Sulawesi. Teman ngobrol ibu-ibu.

wangi :wanita berusia 21 tahun. Asal magelang. mengaku bekerja sebagai kasir di salah satu kafe namun dicurigai sebagai wanita gag bener. Tidak terlalu nyaman dengan ibu-ibu penggosip.

Lik ‘de :usia 30 tahun. Suka berefleksi. Dulu pernah kuliah tapi tidak selesai karena tidak punya biaya.

Sore itu, Mbah Surati, Nunung, Fina, Yu Dah, Dinda, Wangi, dan Lik ‘de ngobrol sambil melakukan aktivitas di depan rumah masing-masing. Masalah datang ketika, mbak Fina menyiarkan gosip bahwa suami-suami mereka tertarik dengan tetangga baru bernama wangi. Bahkan gosipnya, di antara suami-suami itu sudah ada yang berani jalan bareng sama si wangi tanpa sepengetahuan ibu-ibu itu. Tentu saja gosip itu memancing berbagai reaksi dari ibu-ibu. Wangi pun jadi kambing hitam. Puncaknya, diketahui bahwa ternyata bukan wangi yang menjadi biang masalah melainkan Fina sendiri yang selingkuh dengan para suami mereka.

-puisi-

Ini adalah cerita lama

Tentang makhluk bernama perempuan

yang sedang berjuang meraih kemandirian

sudahkah mereka merdeka hari ini?

fade in

(Sore hari, di satu gang, Yu Dah sedang menyiapkan nasi bungkus di warungnya, dibantu keponakannya, dinda. Mbah surati duduk-duduk sambil baca koran. Nunung nyapu di depan rumah. Lik’ de juga sedang merapikan pot-pot di depan rumahnya)

Nunung : mbah…

Mbah Surati : he..(tetep baca Koran)

Nunung :mbah..(dgn nada lebih tinggi)

Mbah Surati : apa ta? mbah..mbeh..mbah..mbeh…

Nunung : sampeyan iku lho, maca Koran sgala..

Mbah surati :la napa ta? Salah yen wong tuwa maca Koran?

Nunung :yo gag salah.. tapi…simbah kan gag bisa baca alias buta huruf, apanya yang mau dibaca?mending bantuin aku nyapu.. timbangane maca Koran tapi ra dong opo britane…

Mbah Surati : sopo ngomong aku ra mudeng britane?

Nunung : opo jajal britane?

Mbah Surati : yo okeh…

Nunung :tenan to ora mudeng… paling sing sampeyan ndelok kuwi cuman gambar’e. terus mengko yen ono gambar cewek ayu langsung ditiru dandane. Sadar umur mbah… mosok wis tua ngono isih pengin nganggo rok cekak trus nganggo opo kuwi jenenge..legging.

Mbah Surati :(cemberut)

Lik De’ : memang, sungguhkah perempuan sudah merdeka hari ini ya?

Yu Dah :opo to Lik De? Koe ki sok ngomong ra jelas.

Nunung :iyo nyamber ae koyo mercon banting, rak nyambung maneh.

Lik De :lhoh..aku ki cuman nyambung omonganmu karo mbah surati mau.

Nunung : asss…ncen sampeyan ki ora jelas. Jeneng’e wae Lik De. Cilik Gedhe. Sakjane cilik opo gedhe?!

Dinda :apanya si mbak nung yang ‘cilik opo gedhe’?

Nunung :hush.. cah cilik. Durung oleh ngerti. Saru.

Lik De’ :tu kan..itu yang kubilang, sungguhkah perempuan sudah merdeka hari ini? kita selalu terkungkung dengan cara berpikir laki-laki.

Yu Dah :halah lik! aku tambah rak mudeng!

Ngobrol-ngobrol mana ni lelaki-lelaki kita? Koq padha gag kliatan…

Lik De’ :suamimu tu tadi pergi ke kota sama suamiku. lagi beli gergaji, besok katanya mau ada kerja bakti.

Nunung :podho bojo’ku lagi neng kutha, neng supermarket, tak kongkon blanja.

Mbah Surati :neng ndi yo mbah genjik mau? Mau pamit lunga.

Nunung :pikun!

Mbah Surati :daripada koe..males…

Nunung :lhah kok iso ta?

Mbah Surati :lhah iyo…wong blonjo wae ngongkon bojone.

Nunung :lha kuwi gunane duwe bojo. Bojo kuwi dinggo dikongkon!

Mbah Surati : welahh..bojo kuwi dituruti ora dikongkoni. Bojo kuwi pemimpin keluarga.

Nunung :ass..

Yu Dah :bojo kuwi yo nggo digandeng.

Lik De’ :bojo kuwi garwa, sigaraning nyowo, artine yo saling melengkapi urip.

Fina :apaan si kalian? Bojo..bojo… gag ngerti aku..(datang tiba-tiba)

Nunung :yo wong koe rak duwe bojo saiki!

Fina :eh, apa sih?

Nunung :pantesan dipegat bojone, lha wong rak mudengan..

(ibu-ibu lain ketawa)

Fina : daripada kagak jelas ni kalian padhe.. mending icipin brownies buatan aye deh..

Dinda :browniesnya koq aneh mbak rasanya?

Lik De, mbah surati :ho’oh…

Nunung : mbok ke’i opo he iki?

Fina : hehe..iya tadi coklatnya habis trus akuw kasih gula jawa.

Yu dah : pantesan aneh..

Mbah Surati : alah-alah..cah wadon yen rak iso masak ki yo ngene iki.

Nunung : he, sampeyan ngece aku?

Mbah Surati : kok koe sing sensi?

Nunung : yo jelas…

Mbah Surati : dadi koe rak iso masak? Hehehe.. terus sing masak bojomu juga?

Nunung :yo iyolah…

Mbah Surati :pancen kebablasen koe kuwi..

Fina :udah si.. bertengkar aja ni padhe. Mending denger berita ter-hot dari gue.

Mbah Surati :opo to?

Fina : kalian gag pada curiga? Coba pikir kemana coba laki-laki kalian sore-sore begini pada pergi semua kan?

Yu Dah : rak sah gosip sing ora-ora mbak Fina.

Fina :eh, beneran. Kalian ga curiga? Kampung kita kan kedatangan tetangga baru. Itu lho si wangi.

Nunung :yang bodinya semohai kuwi ta?

Dinda :mbak wangi yang putih itu?

Fina :iya..

Lik de : emang terus apa hubungannya sama suami kami?

Fina :ih, pliss deh ibu-ibu. Coba dong kalian pikir. Laki-laki lihat perempuan seksi n putih kayak gitu kayak kucing laper lihat teri..bandeng malahan!

Nunung :mosok se?

Mbah Surati : mosok mbah-mbah kayak mbah genjik, suamiku itu yo tertarik sama wanita muda kayak gitu? Emang mbah genjik masih bisa ehhmm..?

Fina : aelaah… pria tu gag mandang tua muda. Sama aja. Kalo ada wanita cantik pasti..ehmm!

Yu Dah : gag usah gosip yang macem2!

Dinda :lagi pula mbak wangi baik koq. Kemarin aja dia nebengin aku naik motornya waktu pulang.

Fina :itu kan sama kamu. Gag tau kan kalo sama laki-laki kalian?jangan-jangan malah baik juga?terus akrab, terus…

Yu Dah : terus apa he? Kamu mau bilang laki-laki kami selingkuh sama si Wangi?

Fina : secara wangi itu badannya seksi, kulitnya putih, hidungnya mancung, rambutnya juga oke, ungu-ungu gitu kan..kayak bintang asia? Umm..siapa tu..umm..

Nunung : terus maksudmu, kon kudhu dandan koyo ngono juga ben iso nyaingi wangi.

Lik De’ : tu kan.. itu lho yu, yang kumaksud sungguhkah perempuan sudah merdeka? kalo semua jadi seragam, Kalo bentuk tubuh, bentuk kulit, bentuk wajah, bentuk rambut, dan bentuk pakaian semua diatur sama. Masihkah kita bisa memilih sesuai kehendak kita. Bahkan mungkin kehendak kita pun sudah diatur?

Yu Dah : ahh, mboh, mumet aku. Sing siji nggosip, sing siji ndongeng kancil!

Tiba-tiba wangi datang

Dinda :eh, mbak wangi…

Wangi : dik.. beli nasi bungkus satu yu..sama es teh dibungkus.

Yu dah :sekedhap nggih.. pinarak riyin mbak..

Wangi :iya buk.

Nunung :mau ke mana mbak? Koq cantik banget.

Wangi :mau kerja bu

Nunung : kerja di mana?

Wangi :jadi kasir di kafe shinning.

Yu dah : ini udah mbak..smuanya 4000.

Wangi :ini buk.

Yu dah :ati-ati mbak.

Fina : tu kan kalian gag lihat. Klop banget kan. Laki-laki kalian pergi dan secara bersamaan si wangi pergi juga.

Yu dah :dia tu mau kerja.

Fina :gag tau juga kan? Ngomongnya kerja di kafe shinning tapi yang ada kafe remang-remang.

Nunung :he, kon iku ya!nek ngomong cangkem’e dijogo!!

Fina : eh, ini bener mbak.. asal kalian tau aja ya.. aku pernah liat salah satu dari suami-suami kalian itu yang jalan bareng wangi di mall. Apa gag sakit ati tu kalian? Sekarang aja kalian jelek-jelek’in aku. Nanti kalo terbukti gimana?

Nunung : sopo?

Fina : rahasia dong.

Fade out

Siluet laki-laki sedang bemesraan bersama fina. (lagu)

Suara Out Screen

Laki-laki :Fin, aku heran kenapa suamimu cerai’in kamu?

Fina :menurut kamu?

Laki-laki :kamu pandai menggoda. (sambil mau mencium)

Fina : jangan beibh.. jangan di rumah ini. nanti ketahuan..

Laki-laki : gag akan..

Suara keempat perempuan : Pakkk….!!

Fade out

-puisi-

+ (dibaca wangi) :haruskah aku disalahkan? Hanya karena tubuhku yang kalian anggap ‘memancing birahi’?

-(dibaca simbol laki-laki):tapi kalian memang sengaja memamerkan paha, dada, dan pantat kalian

+ :karena kalian memaksa kami!

- :karena kalian menikmati itu!

+ :kami tidak menikmati!

- :sudahlah.. kalian hanya punya itu!

+ : kami punya pikiran dan kehendak! Kami sedang berjuang!


*dipentaskan oleh FSB (Forum Seni dan Budaya) ReTORIKA Filsafat UGM pada Open House 2009


Tidak ada komentar:

Posting Komentar